1924 Mübadelesi ile Selanik'ten Türkiye'ye Göç Eden Bir Ailenin Hikayesi: Yazıcı Ailesi
Bu hikaye, Selanik Sancağı'na bağlı Karacaabad kazasının evladı fatihan kayıtlı Güstulüp köyünden 1924 mübadelesi ile Türkiye'ye gelen bir ailenin, Yazıcı ailesinin öyküsünü anlatmaktadır. Ailenin kökenleri, Osmanlı dönemine kadar uzanmaktadır.
Ailenin Kökenleri ve Osmanlı Dönemi:
Hikaye, 1700 yılında Hasan Bey ile başlar. Oğlu Ahmet, 1751 doğumludur ve 1831 yılı nüfus sayımında lakabı Yazıcı olarak geçer. Ahmet'in 1799 doğumlu oğlu Hüseyin'dir. Hüseyin'in oğlu ve aynı zamanda İpekçi Yazıcı lakabıyla tanınan Mehmet Efendi'dir. Mehmet, Fustan köyünden Ümran Hanım ile evlenir. Bu evlilikten Hüsnü, Basri ve bir çocuk daha dünyaya gelir.
Mehmet Efendi'nin erkek kardeşi Molla lakaplı Hasan Efendi, eşkiyalar tarafından öldürülür. Mehmet ve kız kardeşinin mezarları Güstulüp köyündedir.
Mübadele ve Türkiye'ye Geliş:
1924 mübadelesi ile Mehmet Efendi'nin eşi ve oğulları İstanbul'a gelir ve Bahçeköy'e yerleşirler. Mehmet Efendi'nin amcasının oğlu Cemal ise İzmir Reisdere köyü Alaçatı'ya iskan edilir.
Karacaova'da saygın bir kişi olan Yazıcı Mehmet Efendi, köyün ileri gelenlerindendir ve misafir ağırlamayı sever. Köydeki iki katlı, bahçeli evinde ailesiyle yaşar ve misafirlerini ağırlar. Aile, geçimini dutçuluk ve tarım ürünlerini satarak sağlar. Ancak, talihsiz bir olay yaşanır ve Mehmet Efendi'nin nişanlı oğlu, tarlada çalışırken orakla bacağını keser ve üç gün sonra hayatını kaybeder. Diğer oğlu Basri Efendi de Bahçeköy'de genç yaşta vefat eder.
Hüsnü Efendi'nin Hayatı:
1893 doğumlu Hüsnü Efendi'nin, memlekette bir kızı vardır. Askerlik görevi için Trablusgarp'a gideceğinden, dünyalığını güvendiği kayınpederine teslim eder. Ancak, döndüğünde kayınpederi, eşi ve kızı kolera hastalığından ölmüştür. Kayınpederinin altınları saklamadığı anlaşılır.
Hüsnü Efendi, memlekette aynı köyden 1903 doğumlu Hasine Asiye Hanım'la evlenir. Aile, 1924 yılında mübadele ile Türkiye'ye gelir ve Bahçeköy'e iskan edilir. Ancak, bıraktıkları mallar kadarını alamazlar.
İskan ve Malların Durumu:
19 Ocak 1924 tarihinde Bahçeköy'e yerleşen Yazıcı ailesine, bir bahçe, iki tarla, 44 metrekarelik bir ev (daha sonra yanınca 116 metrekarelik başka bir ev verilir), bir pulluk, bir öküz ve arpa tohumu verilir.
Selanik'te bıraktıkları mallar ise oldukça değerlidir: 1294 altın değerinde mal, iki katlı bir ev, harman yeri, samanlık, beş dönüm dutlu tarla ve yedi dönüm kır tarlası.
Görüldüğü gibi, verilen malların değeri, bıraktıkları malların değerinden çok düşüktür.
Bahçeköy'de Yaşam:
İlk iskan oldukları ev yanar. Hasine Asiye Hanım bu duruma çok üzülür. Ancak, 1940'lı yıllarda yanan evin karşısında bir arsa satın alırlar ve alt katları dükkan olmak üzere iki katlı iki ev yaparlar. Daha sonra, beş erkek kardeş birleşerek 1972 yılında iki apartman inşa ederler.
1934 yılında Soyadı Kanunu çıkınca Hüsnü Efendi, lakapları olan "Yazıcı"yı soyadı olarak alır.
Hüsnü Efendi, 1940-1970 yılları arasında Bahçeköy'e gelen misafirleri ağırlar ve evi yeterli olmazsa kahvehanesini misafirler için tahsis ederdi. Çiftçilik ve hayvancılıkla da uğraşır, ürünlerini çevredeki yerleşim yerlerine satardı. Kısa süreli bir Edirne macerası da yaşar.
Hüsnü Efendi, beş erkek bir kız olmak üzere altı çocuk sahibi olur. Eşini 1968 yılında kaybeder ve kendisi de 1972 yılında vefat eder. Anlattığına göre, memleketindeki yaşamı varlıklı ve güzel geçmiştir.
Ailenin Geleceği:
Hüsnü Efendi'nin altı çocuğu, çeşitli işlerle uğraşarak iyi bir yaşam sürerler. Çocukları; ormancılık, bakkallık, kasaplık, yemcilik, kahvecilik, hayvancılık ve bahçecilik işleriyle uğraşırlar. Kız çocuğu Necibe ise Bahçeköy'de evlenir.
Sonuç:
Mübadele ile gelen ailenin çocukları ve torunları hayatlarından memnundur. Hikaye, 1972 yılına kadar anlatılmıştır. Anlatılan öyküler genellikle acı ve ızdırap dolu olsa da, aile Allah'a şükrederek huzurlu bir yaşam sürmüştür. Torun Hüsnü Yazıcı olarak bu önemli hikayeyi yazdığı için mutludur.
Bu yazı, bir ailenin mübadele ile değişen hayat hikayesini ve yeni yurtlarında kurdukları yaşamı anlatmaktadır. Aynı zamanda, dönemin sosyal ve ekonomik koşulları hakkında da bilgi vermektedir.
Hüsnü Yazıcı
