Selanik sancağı
Evladı Fatihan Kayıtlarında Yer Alan Mübadil Köy
Karacaabad/Karacaova Gustulüp köyü
Yer: Gastelip (Göstelip ?)
Bölge: Yenice Vardar
Yapı: Cami / Mescit
Durum: Mescit harap olmağa
Kayıt Tarihi: 1714
Sıra no 69
Yapım Tarihi (tahmini):
Osmanlı taşra yerleşimlerinde cami–mescit kayıtlarının çoğu, yapımdan 20–50 yıl sonra tutulmuştur. Bu nedenle yapının yaklaşık 1660–1690 yılları arasında inşa edilmiş olması makul bir tarih aralığıdır.
Tahmini yaşı:
Kayıt tarihine göre: ≈ 310 yıl
Yapım tarihine göre: ≈ 335–365 yıl
Kaynak:
Halit ÇAL, DergiPark’ta yayımlanan Osmanlı dönemi cami, mescit ve vakıf kayıtlarını içeren akademik tablo.
Bağımsız Araştırmacı Yazar
Hüsnü Yazıcı
#karacaabad #karacaova #gustülüp #mübadele #mübadil rumeli lozan konstantia edessa
GUSTULÜP KÖYÜ (Gostolob / Konstantia)
Gustulüp Köyü, Osmanlı döneminde Gostolob adıyla anılmakta olup günümüzde Konstantia olarak bilinmektedir. Köy, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Selanik Vilayeti’ne bağlı Vodina Kazası sınırları içinde yer almış, tarihî ve kültürel yapısıyla bölgenin dikkat çeken yerleşimlerinden biri olmuştur.
Osmanlı döneminde Gustulüp Köyü’nde ipek böcekçiliği, tarım ve hayvancılık başlıca geçim kaynakları arasında yer almıştır. Köyde bu dönemde iki cami, bir mescit ve üç su değirmeni bulunduğu kayıtlarca sabittir. Haftada bir kurulan pazar, köyün sosyal ve ekonomik hayatında önemli bir rol oynamıştır.
Mimari açıdan Gustulüp; geniş bahçeler içinde yer alan iki katlı büyük evleri, yüksek taş duvarları ve geniş sokakları ile öne çıkmaktaydı. Köyün içinden geçen dere, çevresindeki tarihi çınar ağaçları ve verimli ovalar, yerleşimin doğal zenginliklerini oluşturmaktaydı.
Osmanlı Arşiv Kayıtları (1568)
1568 tarihli Osmanlı kayıtlarında köy şu şekilde geçmektedir:
Karye-i Gostolob, an-ı zeamet-i müşarun ileyh İbrahim, tâbi-i Yenice-i Vardar.
Kayıtlarda köy ve çevresinde yer alan çiftlikler ve mülkiyet durumu ayrıntılı biçimde belirtilmiştir:
Çiftlik-i Hasan – merd-i timar
Çiftlik-i Hamza – haliya deryed-i Hüseyin veled-i O (bir çift)
Çiftlik-i Hacı Cafer – nim (yarım çiftlik)
Mahmud veled-i İlyas – nim
Mahmud veled-i Hasan – nim
Bu kayıtlar, Osmanlı timar sistemi, toprak mülkiyeti ve kırsal ekonomik yapı hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. “Haliya deryed” ifadesi, geniş tarım arazilerini; “nim” ise yarım çiftlikleri ifade etmektedir.
Nüfus ve Hane Kayıtları (1683)
1683 tarihli Selanik Sancağı kayıtlarına göre, Karacaova bölgesindeki Gostolob Köyü’nde 23 Müslüman Türk hanesi bulunmaktadır. Kaydedilen haneler ve çiftlikler arasında şunlar yer almaktadır:
Hasan Bey Çiftliği
Mehmed Ahmed bin Mustafa
Mehmed bin İbrahim
İsmail bin Mehmed
Ali bin Veli
Veli bin Cafer
Sefer
Mustafa bin Hüseyin
Ahmed
Abdulbaki bin Hamza
Ali bin İbrahim
(ve diğer kayıtlı haneler)
Bu bilgiler, köyün 17. yüzyılda Müslüman Türk nüfus ağırlıklı, yerleşik ve üretime dayalı bir yapıya sahip olduğunu göstermektedir.
Mübadele ve Sonrası
1924 Mübadelesi ile birlikte Gustulüp Köyü’ndeki Türk nüfus Anadolu’ya göç etmek zorunda kalmıştır. Köyde geriye, Türkler tarafından inşa edilmiş çeşmeler, eski evler ve tarihi çınar ağaçları gibi kültürel miras unsurları kalmıştır. Mübadele sonrası köye yerleşen Rum nüfus tarafından 1930 yılında bir kilise inşa edilmiş, köyün adı ise 1925 yılında Konstantia olarak değiştirilmiştir.
Bağımsız Araştırmacı Yazar Hüsnü Yazıcı
